Chinees porselein: Meissen porselein
Dat de Chinese porseleinen vazen en Chinese theeserviezen met blauwwitte glazuurversiering die sinds de Ming-dynastie (1368 -1644) in grote getalen naar Europa verscheept werden zeer gesmaakt werden bij welgestelde Europese consumenten is geen geheim. De formule nodig voor het maken van zulks prachtige Chinese porseleinen schatten was dat echter wel en enkel na veelvuldig experimenteren sloegen Europese pottenbakkers erin om de Chinese porseleinen vazen, ‘als viooltjes in melk’, na te bootsten voor eigen consumptie.
De Delftse witblauwe aardewerken vazen en Delftse kannen zijn hier een zeer bekend voorbeeld van. Een andere grote mijlpaal was de oprichting van de eerste porseleinfabriek in Europa in 1710, de Meissen Porseleinfabriek. Meissen porselein werd uitgevonden door de 19-jarige alchemist Johann Friedrick Böttger op bevel van Augustus de Sterke (1694 – 1733) die naast de grootste verzamelaar van Chinese porseleinen vazen en Japanse porseleinen figuren kost wat kost het geheim van de Chinese pottenbakkers wou ontrafelen. De vele experimenten onder Böttger en andere directeurs van de fabriek, waaronder Johann Gregorius Höroldt, zorgden ervoor dat het Meissen porselein verschillende stijlperiodes kent. Kennis van deze stijlperiodes kan uiteraard van dienst zijn bij de aankoop en verkoop van Meissen porseleinen vazen of Meissen porseleinen tafeldecoraties. Het raadplegen van een expert kan hierbij een goed hulpmiddel zijn. Tot 1713 bestond de Meissen porseleinproductie uit een door Böttger uitgevonden rood steengoed dat voorzien werd van Chinese inscripties. Later werden echt de echte Meissen porseleinen producten vervaardigd waaronder eerst verschillende Chinese blanc-de-chine theeserviezen.
Waar de Chinese beeldtaal aanvankelijk domineerde, verschoof deze langzaam naar de sierlijke golven van de barok en rococo-stijl. Daarnaast bleven ook de replica’s van bestaande Chinese porseleinen schotels en Chinese vazen in de smaak. Onder Höroldt werden prachtige schilderingen ontwikkeld waarbij oosterse stijlelementen de hoofdrol speelden. Omdat de Meissen porseleinen vazen en Meissen theerserviezen zo populair werden, en tevens een van de duurste porseleinen ter wereld werden, waren grootschalige imitaties en vervalsingen geen uitzondering. Daarom werden vanaf 1723 merktekens toegevoegd, eerst geschilderd en later in onderglazuur blauw gebakken. Ook in de merktekens zijn verschillende stijlperiodes te onderscheiden hoewel het meest bekende element de twee gekruiste zwaarden met daarboven de letters KPM (Königliche Porzellan-Manufaktur). Een taxatie door een expert vormt dan ook een uitgelezen kans om zeker te zijn van de juiste identificatie alsook voor de schatting naar waarde.
