Oude meesters en tekeningen

Veel Oude Meesters maakten gebruik van het tekenmedium: onder meer de ondertekening, een ontwerp door middel van een penseel- of potloodschets, was voor hen van groot belang. Een andere vorm van tekeningen in diep- of vlakdruk zijn gravures, lithografieën en etsen. Toch is de schets, een vluchtige neerslag van tekenmateriaal op papier, misschien wel de belangrijkste overlevering. Je kunt in dit amalgaam van snelle, losse lijnen namelijk gemakkelijk de originele hand van de antieke kunstenaar herkennen. Deze schetsen kunnen we in verschillende typologieën onderscheiden: naast compositieschetsen tekende men namelijk ook anatomische schetsen of schetsen naar de natuur.

Een van de meest toonaangevende voorbeelden hiervan kan men terugvinden in het theoretisch notitieboek van de old master Pieter Paul Rubens. Dit manuscript onthult zijn visie op het menselijk lichaam, perspectief en symmetrie door middel van tekeningen. Kunstkenners noemen dit boekje ook wel ‘het manuscript van het menselijk bewustzijn’ en achtten het naar grote waarde in het onderzoek naar tekeningen bij oude meesters.

Schilderij oude meester: wat is de waarde?