Het ontstaan van het vanitas-stilleven

Gedurende de 16de en 17de eeuw groeide de populariteit van het stilleven als compositie. Stillevens vertonen veelal levenloze voorwerpen als vruchten, bloemen, muziekinstrumenten of aardewerk. Het vanitas stilleven is een type stilleven waarbij objecten als schedels, verwelkte bloemen, rot fruit, versleten boeken of gedoofde kaarsen afgebeeld worden. Stilleven schilderijen hebben menigmaal een verborgen symboliek, dit is eveneens zo bij vanitas stillevens. Het vanitas stilleven is doordrenkt met allegorieën en deze verwijzen naar de vergankelijkheid van plezier, ijdelheid en de dood, oftewel ‘memento mori’. Het vertrekt uit het gedachtengoed van het protestantisme en wil het belang benadrukken van het hiernamaals en de vluchtigheid van het aardse bestaan. Vanitas was een populair thema binnen de 17de-eeuwse stilleven kunst met beoefenaars als oud meester Pieter Steenwijck, Harmen Steenwijck en Pieter Claesz.