De portretschilderkunst van Frans Hals
Frans Hals (1582-1666) was een Nederlandse portretschilder die actief was in Haarlem. Hij werd geboren in Vlaanderen, maar na het aan de macht komen van de katholieke Spanjaarden in de Zuidelijke Nederlanden, verhuisde hij als protestant naar het Noorden. Hals wordt beschouwd als een zeer belangrijke schakel in de ontwikkeling van de 17de eeuwse portretkunst in de Nederlanden. Hij genoot zijn opleiding bij Karel van Mander, alhoewel zijn maniëristische schilderstijl niet al te veel invloed had op de werken van Hals.
Oud meester Frans Hals gaat aan de ene kant sommige elementen van de eerdere portretkunst gaan overnemen (een donkere achtergrond en buste-weergave van de sitters), maar gaat aan de andere kant een veel grotere focus leggen op expressie en beweging van de figuren in vergelijk met de eerdere portretkunst. Het lijkt alsof de figuren in een moment van beweging en natuurlijke expressie gevangen zitten.
De 16de-eeuwse oude meester is gekend voor zijn dikke en snelle penseelstroken.
Bij familie- en vriendenportretten is er een mooie warmte en affectie te zien tussen de figuren. Deze weergave van affectie was, zeker in een 17de-eeuws schilderij van een nanny en kind, geen evidentie in de 17de-eeuwse schilderkunst.
In Schutters van de St. Jorisdoelen, Haarlem is de ruimte, in tegenstelling tot de meeste (kleinere) portretten van die tijd, zeer bepalend. Het lijkt, ook aan de hand van de blik en beweging van de figuren, alsof je net bent komen binnenwandelen op het banket. De figuren interageren met elkaar op zeer natuurlijke wijze, de anderen kijken de toeschouwer prangend aan.
Samen met kunstenaars als Thomas de Keyser, Anthony van Dyck en Jacob Jordaens is Frans Hals een zeer belangrijke invloed in de ontwikkeling van de portretkunst in de Nederlanden.
